W październiku na całym świecie obchodzimy Światowy Dzień Zdrowia Psychicznego. Hasłem tego dnia na rok 2022 było: “Uczyń zdrowie psychiczne i dobre samopoczucie globalnym priorytetem dla wszystkich.” Czy zdrowie i kondycja psychiczna powinny być także priorytetem dla pracodawców?
- Szlachetne zdrowie, Nikt się nie dowie…
- Rola kondycji psychicznej pracownika
- Na zmęczenie psychiczne nie pomogą nawet hektolitry kawy
- Co może zrobić pracodawca
„Szlachetne zdrowie, Nikt się nie dowie, Jako smakujesz, Aż się zepsujesz”
W wyniku samobójstw, które są następstwem zaburzeń psychicznych, w naszym kraju co roku ginie prawie dwa razy więcej osób niż w wypadkach samochodowych. Przeprowadzone 10 lat temu badanie „Epidemiologia zaburzeń psychiatrycznych i dostępność psychiatrycznej opieki zdrowotnej” już wtedy wykazało, że 3% Polaków w wieku produkcyjnym przynajmniej raz doświadczyli epizodu depresyjnego.
Niepokój związany z przedłużającym się stanem epidemii COVID-19 także wystawił na próbę kondycję psychiczną osób aktywnych zawodowo. Długotrwałe podwyższenie poziomu stresu w połączeniu z długą izolacją mogło odcisnąć piętno na samopoczuciu zatrudnionych. Jak wynika z badania Hays Poland, do pogorszenia stanu zdrowia psychicznego w wyniku pandemii przyznawał się co trzeci pracownik.
W ciągu dwóch lat pandemii COVID-19 wielu ludzi doświadczyło (i nadal doświadcza) traum, których specyfika sprawiła, że specjaliści zajmujący się zdrowiem psychicznym wyodrębnili całkiem nowe zjawisko nazwane „zespół stresu popandemicznego”, które jest odmianą zespołu stresu pourazowego.
A przecież COVID-19 to nie wszystkie zmartwienia dzisiejszego świata. Szybująca inflacja, która niesie za sobą widmo spadku poziomu życia, czy nawet ubóstwa. Wojna, która rozgrywa się tak blisko polskich granic; wszechobecne obrazy przedstawiające cierpienie niewinnych ludzi i zwierząt. Przekazy medialne i media społecznościowe, które każdego dnia bombardują nasz nieprzystosowany do tego mózg coraz to nowymi informacjami. Niepokój o środowisko, naszych bliskich i przyszłość. To wszystko składa się na rzeczywistość, z którą mierzymy się każdego dnia, i która dla wielu jest ciężarem nie do udźwignięcia.
Rola kondycji psychicznej pracownika
Izolacja, lęk, nieustanne napięcie i stres przyczyniają się do przewlekłego poczucia zmęczenia i osłabienia. Następstwa i skutki obostrzeń pandemicznych oraz długotrwałego stresu mogą być przesunięte w czasie i ujawnić się dopiero w najbliższej przyszłości.
To wszystko wskazuje na to, jak ważny jest dostęp do opieki psychologicznej i psychiatrycznej oraz edukacja na temat metod postępowania w przypadku podejrzenia wystąpienia zaburzeń zdrowia psychicznego.
Czy w obliczu tych informacji pracodawca powinien przejmować się kondycją psychiczną swoich pracowników? Oczywiście, że tak. Nawet, jeśli na pierwszy rzut oka ciężko to wyłapać, kondycja psychiczna ma ogromny wpływ na wydajność, kreatywność oraz każdy inny aspekt życia zawodowego.
Na zmęczenie psychiczne nie pomogą nawet hektolitry kawy
Prawie 90% osób uważa, że firma powinna pomagać pracownikom z zaburzeniami psychicznymi i pracodawca powinien wprowadzić program dbający o zdrowie psychiczne zespołu. To jeden z wniosków płynących z badania „Zdrowie psychiczne w środowisku pracy” zrealizowanego w ramach ogólnopolskiej kampanii „Zrozum. Poczuj. Działaj!”. Pokazuje ono, jak ważne jest wsparcie pracowników w obszarze samopoczucia i zdrowia mentalnego, bo jak wynika z danych - niemal połowa z nich odczuwa przewlekły stres.
Warto zastanowić się, dlaczego wydajność pracowników zależy od ich stanu psychicznego. Na szczególną uwagę zasługuje kilka kwestii.
- Obniżony poziom koncentracji – problemy ze zdrowiem psychicznym, jak np. stany depresyjne czy lękowe, skutkują pogorszeniem koncentracji, co z kolei przekłada się na efektywność.
- Częste lub długie nieobecności w pracy – problemy ze zdrowiem psychicznym skutkują zwolnieniem lekarskim. Przedłużająca się nieobecność pracowników zawsze ma negatywny wpływ na działanie firmy.
- Wypalenie zawodowe – problem na tyle znaczący, że w 2022 roku został dodany do Klasyfikacji Chorób ICD-11 i zdefiniowany w niej jako syndrom wynikający z przewlekłego stresu w miejscu pracy, który nie został w sposób skuteczny opanowany. Pracownicy z tym syndromem nie odczuwają sensu swojej pracy, obowiązki wykonują mechanicznie, często powoli i od niechcenia, co skutkuje bardzo słabym poziomem produktywności.
Co może zrobić pracodawca - wskazówki na przykładzie działań firmy Nozbe
Pracodawca może wspierać pracowników, rozwijając świadomość roli zdrowia psychicznego oraz podejmując działania edukacyjne w tym zakresie. Na pewno warto przeszkolić kadrę kierowniczą, aby w odpowiednim momencie była w stanie wyłapać symptomy ewentualnego problemu.
Jednym z wartych przytoczenia przykładów innych działań wspierających jest firma Nozbe, której CEO, Michał Śliwiński, w czasie pandemii chciał wesprzeć swoich pracowników.
- Zmniejszenie czasu pracy,
- przyjazna, pełna akceptacji atmosfera, sprzyjająca radzeniu sobie z trudną sytuacją,
- dzielenie się doświadczeniami…
sprawiły, że stres spowodowany trudem pogodzenia roli rodzica i pracownika znacznie się zmniejszył.
Postawiliśmy także na indywidualne spotkania przełożonego z pracownikami, które skupiały się nie tylko na analizie ich pracy, ale także na docenianiu sukcesów, szukaniu przyczyn porażek oraz znoszeniu presji na rzecz szukania rozwiązań.
Pracownicy Nozbe otrzymują comiesięczne dofinansowanie do wsparcia psychologicznego, terapeutycznego i psychiatrycznego. Firma zachęca tym samym do skorzystania z wizyt u terapeutów, psychologów i psychiatrów, jeżeli ktoś czuje taką potrzebę. Dofinansowanie obejmuje także leki na receptę przepisane przez specjalistów.
Nasza firma liczy około 20 osób. Staż niektórych pracowników to nawet kilkanaście lat - tworzą Nozbe od samego początku. Wiedząc, z jakimi trudnościami przychodzi nam wszystkim się mierzyć, staraliśmy się wzajemnie dbać także o samopoczucie, abyśmy wszyscy mogli w pełni sił pracować nad codziennymi obowiązkami.
Zdrowie psychiczne przestaje być tematem tabu i sprawą indywidualną jednostki. Nasza kondycja ma wpływ na wiele aspektów życia, pracodawcy powinni więc zwracać na nią szczególną uwagę i dbać o to, by pracownicy także o tym myśleli. Jeżeli w wielu firmach standardem są dofinansowania do karnetów na siłownię, zniżki na książki i kursy rozwoju osobistego, bilety do kina, pracodawcy powinni łożyć także na potrzeby natury mentalnej. Jest to także i w ich interesie,by pracownik efektywnie i z największą dbałością wykonywał swoje codzienne obowiązki.
