Rozmowa z Dominikiem Juszczykiem, certyfikowanym trenerem Instytutu Gallupa z zakresu rozwoju w oparciu o mocne strony, który na co dzień pomaga zespołom zwiększyć efektywność.
Podczas ostatniego zjazdu Nozbe przeprowadziłeś warsztat dla całego zespołu. Dotyczył on naszych talentów :-) Podstawą tego spotkania były wyniki wykonanego przez nas wcześniej testu StrengthsFinder, który stworzono w Instytucie Gallupa. Czym w ogóle są te “talenty”?
Słysząc słowo talent, najczęściej od razu myślimy o tym, że ktoś umie śpiewać, tańczyć lub robić coś innego, unikalnego. Myślimy wtedy trochę w kategoriach programu “Mam talent”. Pracując w oparciu o metodę rozwoju przy pomocy talentów i mocnych stron, używamy innej definicji. Talentem może być umiejętność szybkiego podejmowania decyzji, rozważnego podejścia do problemu, analizy emocji innych, otwartość na rozmowę z nieznajomymi. Każda z tych cech to talent. Oficjalna definicja talentu Instytutu Gallupa to: wrodzony i powtarzalny sposób reagowania, odczuwania i działania.
Czyli wszystko, co robimy automatycznie i w powtarzalny sposób to talent. Instytut Gallupa skategoryzował i opisał talenty występujące u ludzi (oczywiście na podstawie długoletnich badań). Lista obejmuje 34 talenty. Mówiąc o talentach Gallupa (popularna nazwa) mamy na myśli właśnie te 34 cechy.
Czy na serio, aby odkryć swoje talenty, musieliśmy zrobić testy autorstwa amerykańskich psychologów, którzy na oczy nas nie widzieli i nie mają pojęcia o naszych temperamentach, doświadczeniach i obecnej sytuacji życiowej?
I tak i nie. :) Jeżeli chcemy posługiwać się materiałami i pomocami przygotowanymi przez Instytut Gallupa, warto zrobić ten test. Jeżeli wystarczą nam wskazówki talentów, i nie potrzebujemy znać ich dokładnych nazw, wówczas ten test nie jest potrzebny. Wspomniane wskazówki to informacje o tym, co pomaga odnieść sukces, czego się najłatwiej i najszybciej uczymy, przy jakiego typu zajęciach mamy tzw. “flow”.
Oczywiście zrobienie testu daje nam dużo dokładniejsze informacje. Został on stworzony na podstawie trwających kilka dekad badań, obejmuje 177 pytań. Na odpowiedź na każde z pytań jest tylko 20 sekund, aby nie analizować odpowiedzi zbyt długo. Wynik testu stanowi lista naszych 5 najbardziej widocznych talentów (lub w drugiej, ale droższej wersji testu: informacje o kolejności naszych wszystkich 34 talentów).
Według badań, po powtórzeniu tego testu, blisko 80% dostaje takie same lub bardzo zbliżone wyniki.
To bardzo wysoki wskaźnik wiarygodności testu. Przyznam jednak, że część naszego zespołu była sceptyczna, nawet po przeczytaniu swoich wyników ze StrengthsFindera. Humory im się poprawiły dopiero po super-warsztacie, który dla nas przygotowałeś :-) Powiedz, po co robisz takie szkolenia?
Dzięki za miłe słowa o warsztacie :) Jeden z najbardziej znanych osób zajmujących się talentami w Instytucie Gallupa, Curt Liesveld, zwykł mawiać, że, aby pokochać swoje talenty, trzeba je najpierw poznać. A talenty warto pokochać, ponieważ bez tego trudno będzie je rozwijać i korzystać z nich na co dzień.
A taka reakcja, jak wasza, jest bardzo częsta. Kluczowe jest poznanie swoich talentów po to, by móc z nich korzystać… I właśnie dlatego prowadzę takie warsztaty. Aby pomóc ludziom poznać ich talenty (“Name It”), zobaczyć ich funkcjonowanie (“Claim It”) oraz pokazać możliwości praktycznego korzystania z talentów w codziennym życiu (“Aim It”).
W czasie warsztatów grupowych jest też szansa zobaczyć, jakie talenty mają nasze koleżanki i koledzy w zespole. A to bardzo ułatwia współpracę. Wiedza o tym, że nasz kolega nie jest, jak dotychczas sądziliśmy, pesymistą, tylko ma talent “Rozwaga”, pozwala zrozumieć jego motywację. Dzięki temu talentowi ma naturalną umiejętność dostrzegania tego, co może pójść nie tak, oraz wymyślenia, jak te niebezpieczeństwa ograniczyć. I wiedząc to, możemy świadomie prosić go o pomoc w różnych sytuacjach. To tylko przykład jednego talentu! Jest ich 34, więc naprawdę można wiele się dowiedzieć o innych. Ta wiedza, praktycznie wykorzystana, pozwala usprawnić komunikację, delegowanie, rozwiązywanie konfliktów i wiele innych aspektów pracy zespołowej.
Ze spotkania z Tobą wiemy, że nie wystarczy poznać swoich mocnych stron i zgłębić ich opisów. Wspólnie doszliśmy do wniosku, że trzeba dużo wygrzewać się na słońcu, aby pozwolić talentom dojrzeć :-) No dobrze… z tym słońcem to żart. Jak naprawdę uzyskać dojrzałość swoich talentów, czyli móc skutecznie wykorzystywać je w praktyce?
Niestety nie ma prostej i uniwersalnej metody. Tak jak wspomnieliśmy, talenty to wrodzony i powtarzalny sposób działania, myślenia i reagowania. Jeżeli talenty są niedojrzałe, wówczas te sposoby działania, myślenia i reagowania będą nam bardzo przeszkadzać. Osoba z talentem “Empatii” będzie miała zachowania bliższe współczucia, “Analityk” będzie zmagał się z paraliżem decyzyjnym, bo każdą nawet najmniejszą decyzję będzie musiał dokładnie przeanalizować. Osoba z talentem “Rozwaga” będzie kojarzona nie z ograniczaniem ryzyka, tylko z czarnowidztwem. To wszystko zagrożenia wynikające z niedojrzałych talentów. Stąd można wywnioskować, że pierwszym krokiem do dojrzewania talentów jest rozpoznanie tych, które są niedojrzałe. Jak? Czytając opisy udostępniane po zrobieniu testu, oglądając filmy z serii “Theme Thursday” na YouTube (gdzie każdy talent jest omawiany osobno). Warto rozmawiać z osobami, które nas znają. Mogą wskazać, kiedy nasze talenty działają dojrzale, a kiedy nie.
I gdy już wiemy, które talenty są niedojrzałe…
…możemy nad nimi pracować. Na pewno pomaga budowanie mocnych stron z naszych talentów, czyli dodawanie do nich wiedzy, umiejętności i praktyki. Bardzo pomaga także praca z coachem, który zna tę metodę. Praca w grupie osób, które znają swoje talenty i rozumieją je, też jest dobrym pomysłem.
Podasz jeszcze jakieś przejawy dojrzałych i niedojrzałych talentów?
Oprócz tych wymienionych powyżej, ciekawy może być przykład talentu “Naprawianie” (ang. Restorative). Jego posiadacze dostrzegają rzeczy i obszary, które nie działają i które wymagają przywrócenia do właściwego funkcjonowania. Takie osoby umieją wybrać odpowiedni sposób naprawy i działania. Niedojrzały talent będzie sprawiał, że taka osoba niejako na siłę będzie szukała obszarów do naprawienia, lub je wręcz prowokowała. Nie będzie umiała odpuścić nawet, kiedy coś jest niewarte naprawiania. Lub będzie próbowała naprawiać coś za innych - także nieproszona. Dojrzały talent pozwala wybrać te obszary, które są warte przywrócenia do oryginalnego stanu. “Dojrzały naprawiacz” wie, co zrobić, z kim współpracować i ma wytrwałość, aby naprawić to, co nie działa.
Innym przykładem dojrzałego i niedojrzałego talentu są działania osoby z talentem “Uczenie się”. Kiedy osoba ma ten talent niedojrzały, będzie szukała obszarów, w których może prędko zdobyć nową wiedzę. Na początku ten proces jest najszybszy. Ale ponieważ potem już uczymy się wolniej, osoby te odpuszczają dalszą naukę i przerzucają się na coś innego, by znów móc poczuć wiatr w żaglach. Dojrzały talent pozwoli tym osobom świadomie wybierać, czego, kiedy, z kim i jak się uczą. Nie będą miały potrzeby skakać z tematu na temat.
W takim razie warto przyjrzeć się swoim słabym stronom - być może okażą się po prostu niedojrzałymi talentami! Powiedz teraz, jak mają się test Strengths Finder i jego wyniki do produktywności osobistej?
Uważam, że wyniki Strengths Finder pozwalają wybrać narzędzia i metody wspierające produktywność tak, aby były dopasowane do naszych potrzeb. Osoba z talentem “Elastyczność” (obdarzona umiejętnością, ale też potrzebą częstego zmieniania kontekstu) będzie pracować zupełnie inaczej niż osoba, która ma talent “Dyscyplina” (umiejętność ale i potrzebę tworzenia procesów i struktur). Wiedząc, jakie mamy talenty, możemy wybrać sposób planowania (horyzont czasowy), narzędzia i sposób pracy z nimi (planowanie na kilka lat do przodu vs. pytanie o to, co powinno się zdarzyć w tym tygodniu, aby to był dobry tydzień). Przełożenie talentów na zachowanie jest bardzo duże. Warto więc mieć świadomość tego, jak nasze talenty pomagają nam działać.
A jak wykorzystać tę tajemną wiedzę dla dobra grupy/zespołu?
Wyobraź sobie, że zaczynasz pracę w nowym zespole i od razu masz wskazówki dotyczące tego, jak poszczególne osoby się komunikują, w jaki sposób przyjmują zadania, jak często potrzebują sprawdzania wyników, w jaki sposób dać tym osobom informację zwrotną itp. Start w takim zespole byłby łatwy, prawda? Tymczasem nagminnie zdarza się, że zespoły, które długo ze sobą pracują, nie mają takiej wiedzy o sobie. Talenty pozwalają zrozumieć zachowania ludzi w kontekście ich wartości i potrzeb. Ktoś zadaje mnóstwo pytań? Może ma talent “Analityka” i ma potrzebę zrozumienie przyczyn? Ktoś od razu zaczyna pracę nad projektem, ale nie analizuje konsekwencji? Może ma talent “Aktywator” i potrzebę akcji. I tak dalej. Talenty pozwalają się lepiej zrozumieć i w efekcie - lepiej współpracować.
Mógłbyś jeszcze na koniec podać praktyczne sposoby na wprowadzenie teorii “mocnych stron” w życie zespołu?
Ważne jest, aby na początku każdy w zespole rozumiał własne talenty. I to zanim zacznie o nich rozmawiać z innymi. Warto, by ktoś z lub spoza zespołu umiał to wytłumaczyć. Kiedy ludzie znają swoje talenty, dobrze jest porozmawiać o tym, jakie mają wartości i potrzeby wynikające z tych talentów. To pozwala się lepiej zrozumieć.
Następnym krokiem jest świadome szukanie partnerstw. Osoba z talentem “Communication” (czyli umiejętność przekazywania skomplikowanych zagadnień w prosty sposób) może np. za partnera mieć osobę z talentem “Analityk”, aby sprawdzać, czy temat jest zrozumiały. Osoba z talentem “Wizjoner” (Futuristic) może prosić “Stratega” o pomoc w wymyśleniu, jaka jest najlepsza droga do osiągnięcia wizji. “Strateg” może z kolei szukać wsparcia u osoby z talentem “Ukierunkowanie”, żeby zostać na właściwym kursie i nie odbiegać nadmiernie od głównego celu. Warto też zadbać o to, aby talenty były widoczne na co dzień. Może w stopce maila? Na zdjęciu przy avatarze? :-)
Dominik Juszczyk
W życiu i w codziennej pracy wdraża najlepsze praktyki, które mają zwiększyć produktywność jego i zespołu z którym pracuje. Jako certyfikowany trener Instytutu Gallup w rozwoju w oparciu o mocne strony pomaga zespołom zwiększyć produktywność i efektywność. Stara się wykorzystać maksymalnie każdy dzień. Cieszy się swoimi porannymi treningami biegowymi. Jego top 5 mocnych stron: Individualization | Arranger | Learner | Empathy | Intellection
